Dünya Çocuk Hakları Günü Türkiye Bildirisi’ni Ayşegül Sözen Dağ yazdı

Çocuk Vakfı tarafından her yıl yayınlanan “Dünya Çocuk Hakları Günü Türkiye Bildirisi”ni bu yıl, şair ve çocuk edebiyatı muharriri Ayşegül Sözen Dağ kaleme aldı.

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun “Çocuk Haklarına Dair Sözleşme”yi imzaladığı 20 Kasım 1989’dan bu yana her yıl 20 Kasım “Dünya Çocuk Hakları Günü” olarak kutlanıyor.

“Çocuk Hakları Oratoryosu” başlığıyla yazılan bu yılki bildiri şöyle:

“Benim adım çocuk. Aslında bizim genel bir ismimiz var; çocuk. Biz dünyanın neresinde olursak olalım çocuğuz, çoğunluğuz.

Biz çocukların hakları var ve bunu birtakım vakitler siz büyüklere hatırlatma gereği duyuyoruz. Zira siz yetişkinler unutabiliyorsunuz bu türlü değerli şeyleri.

Biz gökyüzünde sırf kuşları ve yıldızları görmek istiyoruz, bomba ve füzeleri değil. Savaşmaya derhal son verin. Sizler koca koca adamlarsınız, pekala konuşarak anlaşabilirsiniz. Mavilerimize dokunmayın. Zira mavi gökyüzünün, denizin ve umudun rengidir. Hayallerimizi kısıtlamayın, çünkü en hoş icatlar hayal kurmakla başlar. Bizim hayallerimiz, dünyayı düzgünlük hoşluk ülkesine çevirecek cinsten.

Sizlerin düş gücü tahminen bizimkilerden biraz farklı çalışıyor olabilir. Başımızın içinden geçen abartılı dünyayı küçük görmeyin. Zira bizim için bir ejderhanın şiir okuması kadar doğal bir şey yok. Biz çocukların en büyük hakkı sevilmektir. Bizim hislerimiz bir menekşenin kokusu kadar saf ve paktır, her türlü istismara kapalıdır. Her türlü ruhsal ve fizikî şiddetten uzak olmak istiyoruz. Haklarımızın korunması ve hiçbirimizin mağdur olmaması için yetkililer daha hassas olmalı.

Kimliğimiz kişiliğimizdir. Cinsiyetçilik yapmamak ismine cinsiyetimizi yok saymayın. Çocuklar ailenin bireylerinden farklı düşünülemez. Aile kıymetimizi zedelemeyin.

Bütün çocuklar sıcacık bir yuvada büyümeyi hak ediyor. Bir kuş bile yavrularını yuvasında kanatlarının altında ısıtarak büyütürken bizden kimilerimizin sokaklarda yaşaması size de tuhaf gelmiyor mu?

Eğer kilometrelerce uzunluğunda bir atkım olsaydı bunu bütün arkadaşlarımla paylaşabilirdim. Zira bizler siz yetişkinlerden daha çok yer açıyoruz yeryüzünde birbirimize.

Bazılarımız göç ve yoksullukla hayli erken bir yaşta tanıştı. Bizi ötekileştirmeyin. Göç çocukları olmamızın sorumlusu biz değiliz. Mülteci olmayı biz seçmedik. Ülkemizi, konutumuzu, en sevdiğimiz oyuncakları geride bırakmayı hiç mi hiç istemedik. Hangi çocuk oyuncağından farklı uyuyabilir ki?

Biz çocuklar personel olarak çalıştırılmak istemiyoruz. Birtakım tehlikeli işlerde çalışan çocukların canları tehlike altına giriyor. Halbuki bizim tek istediğimiz sağlıklı bir çocukluk geçirerek büyümek. Merak etmeyin büyüdüğümüz vakit hepimiz bir iş sahibi olmayı en az sizin kadar istiyoruz.

Sağlıklı besinlerle büyümek bizim en doğal hayat hakkımız. Bize içerisinde katkı unsurlarının olduğu yiyecekleri yedirmeyin. Şekeri ve çikolatayı seviyoruz diye obez olmayı hak etmiyoruz. Besinlerimizin tümüyle organik olması için yetkililer daha çok çalışmalı.

Siz yetişkinler, anneler, babalar, elinizden bir an olsun bırakmadığınız telefonlar yüzünden bizi ihmal etmeyin. Bizimle bağlantı kurun, oyunlar oynayın. Bizi de dijital dünyanın içine sürüklemeyin. Ekran bağımlısı olmak istemiyoruz.

Bizi nitelikli kitaplarla tanıştırın. Zira lisanın estetik taraflarını bilmek en az büyükler kadar bizim de hakkımız. Bizler âlâ kitapları daha çok seviyoruz. Çok satanlar ve okunacaklar listelerini bir kenara bırakın.

Düşlerimizi çiçekle mayalayın. Biz çocuklar uyurken de keyifli olmayı hak ediyoruz. Düşlerimizde kabuslar görmek istemiyoruz.

Bazen farklı olabiliriz. Yürüme, konuşma, göz teması kurma üzere hususlarda zorlanabilir ya da öğrenme zahmeti çekebiliriz. Farklılıklarımızı yadırgamayın, pürüzleri aşın ve bizi olduğumuz üzere kabul edin. Zira bizim de yapabildiğimiz çok âlâ şeyler var. İçimizdeki cevheri keşfetmeye çalışın. Sizi temin ederiz ki bu, sandığınızdan daha kolay. Biz de yapabiliriz. Özgüvenimizi zedelemeyin. Bize sorumluluk verdiğiniz sürece haklarımızın daha çok farkında oluruz.

Bir hikayede, masalda yahut şiirde bize seslenirken parmak sallamayın. Bizi basmakalıp usullerle eğitmek yerine yeteneklerimizi gözetin. Yaratıcı zihinlerimizi törpülemeyin. Birbirimize tıpatıp benzememizi, okulda çıt sesi çıkarmadan durmamızı beklemeyin. Bazen kıpır kıpır olabiliriz. Zira biz çocuklar geleceği inşa edecek kadar güçlü bir bakış açısına sahibiz.

Biz çocuklar, apartmanlardan, rezidanslardan ve alışveriş merkezlerinden çok sıkıldık. Bizimle sokağa çıkın, bir su birikintisinin üzerine atlayın, çizmeleriniz çamura gömülsün. Su birikintilerinin üzerinde zıplamayı bilmiyorsanız bunu hiç sıkıntı etmeyin, biz size bütün inceliklerini öğretebiliriz.

Geleceğimizi nitekim dert ediyorsanız bizim için tohumlar biriktirin. Gelecek kuşakların toprakla buluşturacağı sürdürülebilir tohumlar. Zira biz çocukların en büyük haklarından birisi yaşanabilir bir dünyaya hakikat büyümek.”