Küresel araştırmalar bitkisel gıdaların satışında rekor seviyelere işaret ederken, hayvansal gıdaların satışında da büyük kayıpların olduğunu ortaya koyuyor.
The Good Food Institute Europe (GFI Europe) tarafından 13 Avrupa ülkesinde gerçekleştirilen araştırma, 2022 yılında bu ülkelerdeki bitki bazlı gıda satışlarının 5,7 milyar avroya ulaştığını gösterdi. ABD’de Plant-Based Foods Association ve The Good Food Institute (GFI) tarafından gerçekleştirilen araştırma, 2022 yılında ABD’de bitkisel bazlı gıdaların perakende satışının 8 milyar dolar gibi rekor seviyeye ulaştığına işaret etti. iki kıtada, Türkiye’de bu bilgiye ulaşamıyoruz ama vegan gıdalar artık daha görünür, erişilebilir ve yaygın olarak tüketiliyor.
Bitkisel süt yüzde 20 büyüdü
Vegan versiyonları rekorlar kırarken, Avrupa’da hayvan eti ve süt satışları düşüyor.
Önce GFI Avrupa verilerine bakalım:
Avusturya, Belçika, Danimarka, Fransa, Almanya, İtalya, Hollanda, Polonya, Portekiz, Romanya, İspanya, İsveç ve İngiltere’nin de aralarında bulunduğu 13 Avrupa ülkesinde 2022’de vegan eserlerin satışı 5,7 milyar avroya ulaştı. bugünkü euro/dolar paritesi 6,2 milyar doları işaret ediyor. Bu sayı 2020 yılına göre %22 artış gösteriyor.
Vegan et alternatifleri bu büyümeye büyük katkı sağlarken, vegan peynir ve vegan deniz ürünlerine olan artan talep de önemli gelişme gösterdi. Öte yandan, bazı hayvansal protein kategorilerinde satış adetlerinde düşüş yaşandı.
GFI Europe, vegan et ürünlerinin 2020’den 2022’ye kadar birim satışlarında yüzde 21, bitki sütlerinde ise yüzde 20 artış gördüğünü açıkladı. Bitkisel süt sadece geçen yıl 2,21 milyar avro kazandı. Aynı dönemde hayvansal et ve süt satışları sırasıyla yüzde 8 ve yüzde 9 azaldı.
144 milyon euroluk vegan peynir pazarı
Vegan peynir pazarı ise hızlı bir büyüme göstererek 144 milyon euroluk piyasa değerine ulaştı. Bu rakam, 2020 ile 2022 yılları arasında satışlarda hayvansal peynir büyümesinden 10 kat daha hızlı yüzde 102’lik bir artışı gösteriyor.
Bitkisel yoğurdun birim satışları yüzde 16 artarken, geleneksel yoğurdun birim satışları yüzde 4 azaldı. 2020’den 2022’ye kadar en yüksek büyüme verilerini vegan deniz ürünleri şubesi gösterdi. İki yıllık dönemde vegan deniz ürünleri satış adetleri yüzde 343 arttı. GFI Europe’a göre vegan deniz ürünleri pazarı, bitki bazlı gıdaların en az gelişmiş alanı olmaya devam ediyor.
Muazzam büyümeye rağmen 2022’de sadece 43 milyon avroluk satış kaydedildi. Bitkisel krema, dondurma ve yenilebilir gıda kategorilerinde de yüzde 79’luk bir artış görüldü.
Devlet teşvikleri önemli
Kıdemli Kurumsal Bağlantılar Yöneticisi, GFI Europe carlotte lucasşu kelimeleri kullandı:
ABD’ye gidelim.
Plant-Based Foods Association (PBFA) ve The Good Food Institute (GFI) tarafından hazırlanan rapor, ABD’de bitkisel bazlı gıdaların perakende satışlarının 2022’de 8 milyar dolarlık rekor seviyeye ulaştığını ortaya koydu. Rachel Dreskin, “Bitki bazlı gıda endüstrisi, kategoriler arası pazar paylarını korumak ve ABD perakende satışlarında 8 milyar dolar elde etmek için benzeri görülmemiş zorlukların üstesinden gelerek dayanıklılığını kanıtladı.”söz konusu.
Bitki bazlı gıdalara enflasyon etkisi
Raporda dünya çapında etkili olan enflasyona da dikkat çekiliyor. Son bir yılda enflasyon, hayvansal ürünlerin yanı sıra bitkisel bazlı gıdaların fiyatlarını da artırdı. Dolar bazında büyümeye rağmen bitkisel gıdaların birim satışları da 2022’deki toplam yiyecek ve içecek performansına paralel olarak yüzde 3 azaldı.
Enflasyona rağmen artış
2022 yılında hayvan işlerinin ortalama perakende fiyatı yüzde 15, satışları ise dolar bazında yüzde 11 arttı. Ancak 2022’de bitki bazlı gıdaların fiyatı yüzde 10 artarken, perakende satışlar yüzde 6,6 arttı.
Bitki bazlı süt, 2022’de perakende satışlarda yüzde 8,5’lik bir büyüme, yüzde 40’ın üzerinde hanehalkı penetrasyonu ve yaklaşık yüzde 76’lık tekrar satın alma oranıyla 2,8 milyar dolara ulaştı.
Bitki bazlı süt, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki toplam hayvan ve bitki sütü satışının yüzde 15’ini oluşturuyor. Marketlerde ise vegan süt, toplam süt raflarının yüzde 25’ini kaplıyor. Vegan yumurtalar da ABD’de oldukça iyi performans gösterdi.
2022’de küresel bir kuş gribi salgını yumurta kıtlığına ve fiyat artışlarına neden oldu. Bu durum, adet satışlarında yüzde 1’lik düşüş, klasik yumurta satışlarında ise yüzde 47’lik artış olarak yansıdı. Vegan yumurta kategorisinin satışları yüzde 14 artarken, kutu satışları yüzde 21 artarak 45 milyon dolara ulaştı.
Vegan tereyağında yüzde 15 artış
Vegan kremler yüzde 24 artışla 645 milyon dolara, protein tozları yüzde 14 artışla 341 milyon dolara ve vegan tereyağı yüzde 15 artışla 311 milyon dolara ulaştı.
2022’de bitki bazlı et satışları yüzde 1,2 düşüşle 1,4 milyar dolara geriledi. Avrupa’nın aksine ABD’de vegan peynir satışları %2 düştü ve pazar 233 milyon dolara geriledi.
e-ticarette büyüme
Perakende mağazaların yanı sıra bitkisel bazlı gıdaların e-ticaret satışları da son üç yılda yüzde 78 büyüyerek hayvansal gıda satışlarındaki yüzde 58,1’lik artışı geride bıraktı.
ABD restoranlarının yaklaşık yarısı bitki bazlı yemek seçenekleri sunuyor ve 2023 yılına kadar menülerine vegan seçenekler ekleyeceğini söyleyenlerin sayısı dört katına çıktı. PBFA, bitki bazlı tüketicilerin yaş ve sosyoekonomik geçmişe göre farklılık gösterdiğini vurguluyor; Amerikalıların şu anda yüzde 70’i bu eserleri satın alırken, 2021’de bu oran yüzde 66’ya yükseldi. Amerikan hane halklarının yüzde 80’i tekrar tekrar bitki bazlı alımlar yapıyor.
Bu makale ilk olarak My Economy’de yayınlandı.
