Kızıldeniz’deki korsan saldırılarının ikinci ayına girmesi ve saldırıların artarak devam edeceği yönündeki beklentilerin artmasıyla Avrupa ile Asya arasındaki yük gemisi trafiği durma noktasına geldi. Tıpkı 150 yıl önce olduğu gibi (Süveyş Kanalı’ndan önce), Afrika çevresinde dolaşan gemilerin hem zamanı hem de maliyeti arttı. Küresel ticareti sıkıntıya sokan bu durum, Türkiye açısından hem iç pazarda hem de ihracatta olumlu bir durum yarattı. Her krizde olduğu gibi Avrupa ve Asya’dan temin edemediği ara malı için yüzünü Türkiye’ye çevirdi. Özellikle kimya, otomotiv, sıhhi ürünler, beyaz eşya, vana gibi ürün gruplarında hem iç hem de dış pazarda talep patlaması yaşanıyor.
ALMANYA AĞIR ŞEKİLDE ŞAŞIRDI
Kızıldeniz’deki saldırılar nedeniyle Avrupa’nın en büyük ekonomisi Almanya’da bazı sektörlerde daralma yaşanabileceği uyarısı yapıldı. Ekonomisi 2023’te yüzde 0,3 küçülecek ülkede, bazı şirketler üretimi azaltmaya ya da alternatif tedarik yolları aramaya başladı. Almanya’daki diğer firmaların açıklamalarına göre satın alma departmanları çoğu zaman istenilen ürünleri bulmakta zorluk çekiyor. Asya’dan Akdeniz’e giden gemilerin nakliye maliyetleri şimdiden 4 kat arttı. Krizin tırmanması, daha geniş ekonomik sonuçlara ilişkin korkuları artırıyor.
PANAMA DA AKIYOR
ABD merkezli elektrikli otomobil üreticisi Tesla, geçtiğimiz hafta Kızıldeniz’de gemilere düzenlenen ve tedarik zincirini etkileyen saldırılar nedeniyle Berlin’deki fabrikasında üretimi iki hafta süreyle durdurma kararı aldığını duyurdu. Edinilen bilgiye göre, yalnızca Almanya’da 2 binden fazla fabrikada üretim 1 ile 5 gün arasında kesintiye uğradı. Avrupa genelinde krizden etkilenen fabrika sayısının 10 bin olduğu tahmin ediliyor.
Küresel ticaretin kilit noktalarından biri olan Panama Kanalı da kuraklıkla mücadele ediyor. Kriz devam ederse dünya ticaretinin kangrene dönüşeceğine dair endişeler var. Yağmur suyuna dayalı Panama Kanalı şu anda yüzde 20 kapasiteyle çalışıyor.
Türkiye’nin LOJİSTİK AVANTAJI VAR
Sabah’ın haberine göre, İstanbul Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (IHBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Kazım Taycı, “Yaşanan durum hem navlun maliyetlerini artırıyor hem de nakliye sürelerini yaklaşık 1 ay uzatıyor. Orta Asya , Ortadoğu ve tüm Avrupa’ya “Asya Pasifik ve Uzakdoğu ülkelerinden tedarik edilen ürünlerin tekrar bize kayması söz konusu olabilir. Türkiye önemli bir lojistik altyapıya sahip ve Avrupa’ya en kısa yol Türkiye’den olduğu için rakip ülkelere göre daha avantajlı durumdayız” dedi.
SİPARİŞLER YÜZDE 10 ARTTI
Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Başkanı Yavuz Eroğlu, Husilerin Kızıldeniz’de yarattığı sorun nedeniyle transit güzergahlarının değiştiğini söyledi. Eroğlu, “Başta Avrupa olmak üzere karayoluyla Türkiye’ye ulaşabilen ülkeler yakın vadeli siparişlerini Türkiye’ye verdi. Avrupa’dan gelen siparişlerde yüzde 10 civarında bir artış var. İlk çeyreği kapsayan siparişlerde Türkiye’yi tercih ediyorlar.”
POZİTİF OLARAK FARKLILIK YAPARIZ
İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı Ahmet Öksüz, şunları söyledi: “Avrupa ve Asya bölgelerinden gelen ürünlerin terminleri ve maliyetleri uzadıkça ve maliyetler arttıkça tedarikte ülkemiz tercih ediliyor. Türkiye’nin jeopolitik konumu bizi rakiplerimizden olumlu bir şekilde ayırıyor. Bu etkileri departmanımızda zaten görmeye başladık. Sipariş ve “Fiyat taleplerinde artış gözlemliyoruz” dedi.
B PLANI Türkiye
İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Tecdelioğlu, durumun küresel ticarette ciddi sorunlar yaratmaya başladığını kaydetti. Tecdelioğlu, “Elbette burada kısmen de olsa Türkiye’ye gelen fırsatlar var. Yani Türkiye lojistik yakınlığı nedeniyle tedarik zinciri olarak bir kez daha öne çıktı. Yani Türkiye öne çıktı. Alternatif bir ülke olarak, öncelikle Avrupa’nın ve çevre ülkelerin B Planı olarak.” “dedi.
KALICI BİR ÇÖZÜM İHTİYACI VAR
İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Denetim Kurulu Üyesi ve ARMATÜR Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Gökhan Turhan, “Bu gelişmelerden ders alınarak Türkiye’ye geçiş yapılırsa fayda görürüz” dedi. İç pazarın ve yerli üretimin desteklenmesi süreci. Durumun bugün varsayamadığımız, göremediğimiz başka etkileri de var.” “O da ortaya çıkacak. İlgili bakanlıkların hızla önlem alması gerekiyor” dedi.
